1887

Abstract

Jeotermal sahalarda, özdirenç en etkili fiziksel parametredir. Jeofizik elektrik ve elektromanyetik yöntemler, özdirenç değişimi saptanmasıyla, jeotermal aramalarda en çok başvurulan yöntemlerdir. Manyetotellürik yöntemler (MT, AMT, CSAMT), Doğru Akım Özdirenç (DAÖ), doğal gerilim (SP) ve indüksiyon polarizasyon (IP) yöntemleri yer altı özdirenç değişiminden etkilenmektedir. MT yöntemi sığ ve derin özdirenç yapısının aydınlatılmasında, en etkili jeofizik yöntemdir. Doğal kaynaklı bir yöntem olan MT yöntemiyle jeotermal sistemi tanımlanmasında sıklıkla kullanılmaktadır. Yine yapay kaynaklı ve özellikle sığ özdirenç yapısının tanımlanmasında etkili olan DAÖ yöntemi de jeotermal enerji aramalarında kullanılan en eski özdirenç yöntemidir. Jeotermal aramalarda özdirenç değişimleriyle jeotermal sistemin elemanları olarak tanımlanan birçok unsur (ısıtıcı, hazne kaya, tektonik yapı, örtü kaya vb.) tanımlanabilir. Bu çalışma ile, MTA Genel Müdürlüğünün Ayaş- Beypazarı arasında bulunan 4 adet Jeotermal ruhsat sahasında yapılan MT ve DAÖ çalışmalarıyla elde edilen sonuçlar sunulacaktır. Çalışma sahasında, Paleozoyik yaşlı şistler, Paleosen yaşlı granitler, granitleri kesen dasit, riyodasit ve bazik kayaçlar en yaşlı birimlerdir. Miyosen yaşlı volkanitler; riyolitik karakterde piroklastikler, andezit-bazalt karakterli lavlar ve silis akmalarından oluşmuştur. Bu birimlerin üzerine uyumsuz olarak Üst Miyosen yaşlı çakıltaşı, kumtaşı, kiltaşı, killi kireçtaşı, piroklastik ve jips bantlarından oluşan çökeller gelmektedir. Pliyosen gevşek tutturulmuş kiltaşı, silttaşı, marn ve en üstteki jips seviyelerinde oluşur. MT çalışmalarıyla hem derin hem de sığ özdirenç yapısı ortaya konulmuştur. Özellikle derin özdirenç yapısında iki ayrı özdirenç değişimi dikkat çekmektedir. Çalışma alanını yaklaşık KB-GD yönlü kesen MT profilinde gözlenen bu derin özdirenç yapısı, Sahada elektrik temelle ilişkilendirilen Granit ve Metamorfikler arasındaki sınır olarak yorumlanmıştır. Yine bu sınırın yüzey izdüşümünde bir graben yapısı görülmektedir. Örtü birimleriyle eşleşen düşük özdirençli, graben dolgusunda ölçülen ve hesaplanan özdirençlerin bu alana denk gelmesi bu bölgenin yeni bir jeotermal alan olabileceği sonucunda varılmıştır. Yine graben yapısının kenar faylarında ölçülen düşük özdirenç değerlerinin kapanım yapması bu tektonik hatları önemli kılmaktadır. MTA Genel Müdürlüğünün öncel jeofizik çalışmalarıyla (Havadan manyetik ve gravite) çalışmaları, özdirenç özdirenç sonuçlarını desteklemektedir. Anahtar Kelimeler: Özdirenç, Manyetotellürik, Doğru Akım Özdirenç, Jeotermal.

Loading

Article metrics loading...

/content/papers/10.3997/2214-4609-pdb.380.94
2013-05-15
2024-03-29
Loading full text...

Full text loading...

http://instance.metastore.ingenta.com/content/papers/10.3997/2214-4609-pdb.380.94
Loading
This is a required field
Please enter a valid email address
Approval was a Success
Invalid data
An Error Occurred
Approval was partially successful, following selected items could not be processed due to error